Perfusie kan bij alle organen, maar het gebeurt het meest bij nieren en bij de lever en longen. Bij perfusie wordt het orgaan voor de transplantatie na uitname uit het lichaam van de donor in een machine geplaatst die het menselijk lichaam nabootst. Er is ook een vorm van perfusie in het lichaam van de donor.
Koeling met ijs is voor de meeste organen tot nu toe de standaardmanier om donororganen goed te houden voor de transplantatie. Maar als een orgaan lang op die manier wordt bewaard, kan er schade ontstaan: het orgaan zit dan te lang zonder zuurstof. Perfusie zorgt ervoor dat er meer en betere donororganen zijn voor transplantatie. Perfusie kan ook de kwaliteit van de organen beter maken. De perfusiemachine, die vloeistof rondpompt in het orgaan, maakt het mogelijk om organen maximaal 24 uur goed te houden.
Voor welke organen?
Perfusie kan bij alle organen. Bij nieren wordt deze techniek al meerdere jaren standaard gebruikt. Perfusie zorgt dat de afvalstoffen uit de nier worden verwijderd en dat de energievoorraad van de cellen in de nier beter wordt. Maar ook voor longen, lever en het hart kunnen ziekenhuizen perfusie gebruiken om ze beter van kwaliteit te maken.
Wanneer iemand overlijdt aan een circulatiestilstand (de bloedsomloop is gestopt), krijgen de organen tijdelijk minder zuurstof. Daardoor worden ze vaak afgekeurd voor donatie. Deze organen, die vroeger niet getransplanteerd zouden kunnen worden, omdat ze beschadigd zijn, kunnen dankzij perfusie toch weer bruikbaar worden.
Verschillende soorten perfusie
Koud en warm
Op dit moment wordt standaard de zogeheten ‘koude perfusie’- techniek toegepast bij de nieren. De nier wordt dan na de uitname bij de donor gespoeld met een koude vloeistof. Ook bij de longen wordt koude perfusie toegepast.
Er kan daarnaast met een verwarmde vloeistof worden gespoeld. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij de lever. Door de warmere temperatuur van de vloeistof wordt de normale omgeving van het lichaam zo goed mogelijk nagebootst. Ook bij het hart is warme perfusie mogelijk na het overlijden van een donor door een circulatiestilstand. Deze procedure ‘Heart in a box’ wordt sinds 2021 in Nederland uitgevoerd.
Binnen en buiten het lichaam
Warme perfusie kan zowel binnen als buiten het lichaam gebeuren. Koude perfusie gebeurt alleen buiten het lichaam.
Warme perfusie binnen het lichaam betekent dat donororganen tijdens de uitname-operatie aangesloten worden op de bloedsomloop. Dit gebeurt nadat de donor is overleden na een circulatiestilstand. Warme perfusie binnen het lichaam gebeurt alleen bij de buikorganen zoals de lever en de nieren. De bloedtoevoer naar andere delen van het lichaam wordt eerst afgesloten. Het systeem pompt dan bloed op lichaamstemperatuur door de bloedvaten in de buikholte met daarin de potentiële donororganen. Deze methode geeft artsen de mogelijkheid organen die onbruikbaar lijken alsnog te testen op kwaliteit en eventueel te transplanteren. Deze methode voor perfusie in het lichaam wordt Normotherme Regionale Perfusie genoemd.
